Cyfroteka.pl

klikaj i czytaj online

Cyfro
Czytomierz
00061 009904 20699469 na godz. na dobę w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
Ekspresja ruchu - ciało - kreacja - komunikat - ebook/pdf
Ekspresja ruchu - ciało - kreacja - komunikat - ebook/pdf
Autor: , Liczba stron: 200
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Język publikacji: polski
ISBN: 978-83-226-3022-8 Data wydania:
Lektor:
Kategoria: ebooki >> edukacja >> pedagogika
Porównaj ceny (książka, ebook (-21%), audiobook).
Czytaj online.
Komentuj

Opracowanie „Ekspresja ruchu – ciało – kreacja – komunikat” to interdyscyplinarne studium teoretyczno-empiryczne zorientowane na obecność i znaczenie ciała i cielesności w kulturze, edukacji i terapii. Obejmuje rozważania utorowane przez zagadnienie ciała pojmowanego jako medium umożliwiające samopoznanie, autokreację, aktualizację potencjałów i sił twórczych. Z podjętych analiz i refleksji nad ciałem dowiadujemy się, iż mogą oddziaływać na nie przeżycia, emocje, doświadczenia sensoryczne indukowane muzyką i dźwiękiem. Jest ono narzędziem ekspresji ruchu i obiektem powołującym nowe formy artystyczne. Ciało stanowi przestrzeń komunikatów emocjonalnych, na której mocno rysuje się stosunek do samego siebie, a także koduje informacje o otaczającym świecie.  

Publikacja może zaciekawić i zainspirować osoby z kręgów nauk humanistycznych i społecznych, a w szczególności kulturoznawców, psychologów, pedagogów i nauczycieli dążących do rozwijania twórczego potencjału drzmiącego w ciele i niewerbalnym przekazie.

Znajdź podobne książki Ostatnio czytane w tej kategorii

Darmowy fragment publikacji:

EKSPRESJA RUCHU – CIAŁO – KREACJA – KOMUNIKAT Nr 3559 EKSPRESJA RUCHU – CIAŁO – KREACJA – KOMUNIKAT Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2016 Redaktor serii: Pedagogika Ewa Wysocka Recenzent Jolanta Bonar Redaktorzy naukowi Małgorzata Łączyk Aleksandra Pyrzyk-Kuta SpiS treści Wprowadzenie Część I. Ciało – słowo – metafora Alicja Baluch Czytać ciałem – czy to możliwe? (na podstawie „Poczwarki” Doroty Terakowskiej) Alicja Ungeheuer-Gołąb „Śpiew i skowyt” Autorefleksja o odbiorze i tworzeniu liryki Maria Molicka Dlaczego warto zachęcać dzieci do układania bajek Część II. Ciało – ekspresja – autokreacja Małgorzata Łączyk Związek ucieleśnienia i narracji na podstawie obserwacji zachowań dzieci w ich kontakcie ze sztuką wizualną Iwona Tomas Ucieleśniona post-narracja sztuki współczesnej Teresa Wagner-Tomaszewska Wyrażenie siebie poprzez ciało w pantomimie jako efekt udziału wychowanków Specjalnego Ośrodka Wychowawczego w Mysłowicach w dodatkowych zajęciach kulturalnych 7 15 27 47 69 83 97 Część III. Ciało – dźwięk – terapia Anna Lipiec Rozwijanie potencjału twórczego oraz wrażliwości emocjonalnej poprzez wyrażanie muzyki ruchem w metodzie rytmiki Emila Jaques-Dalcroze’a Sara Knapik-Szweda Wyzwalając świadomość siebie i świata w muzyce – znaczenie procesu muzykoterapeutycznego u dziecka z deficytem wzroku i ze sprzężoną niepełnosprawnością. Badanie fenomenologiczne Karolina Kantyka-Dziwisz Muzykoterapia jako forma wsparcia rozwoju społecznego dzieci z niepełnosprawnością intelektualną oraz ruchową Karolina Walentyńska Słucham uchem, słucham brzuchem – działania muzykoterapeutyczne dla hospitalizowanych kobiet ciężarnych Część IV. Ciało – zmysły – ekspresja artystyczna Aneta Pukacz Pokonywanie barier percepcji wzrokowej w odbiorze sztuk wizualnych Aleksandra Pyrzyk-Kuta, Ewelina Kawiak Czy tylko dzieci „mogą czuć się w swoim ciele jak w domu”? – pogłębianie świadomości ciała i ekspresji ruchu w recepcji studentów uczestniczących w zajęciach z metody Weroniki Sherborne 117 131 151 165 181 193 WproWadzenie Opracowanie Ekspresja ruchu – ciało – kreacja – komunikat obejmuje problematykę, której wątkiem przewodnim jest znaczenie ciała – trak- towanego jako medium umożliwiające człowiekowi przecieranie szlaku wiodącego go wprost od doświadczania „trzewiowych reakcji”1 do wni- kliwego samopoznania. Ciało i umysł należy traktować równoprawnie, w rozważaniu wszelkich przejawów aktywności ludzkiej prowadzącej do odkrywania znaczeń, rozumienia siebie i innych. Dzięki temu jesteśmy bliżej nadania sensu własnemu istnieniu. Tytuł książki (być może nie wprost) sugeruje, że obecność każdego z nas wypełnia się poprzez akty kreacji, wyrażanie siebie, komunikowanie się z innymi, w czym ciało pełni rolę fundamentalną. Ma ono moc znaczeniotwórczą. Tematyka dotycząca roli ciała zdaje się być we współczesnej kul- turze albo marginalizowana, albo zdominowana przez perspektywę jego instrumentalizacji, co rzeczywiście stanowi dziś realny problem. W niniejszym tomie zebrano jednak artykuły, których autorzy traktu- ją ciało z odpowiednią atencją, wręcz namaszczeniem, dostrzegając, że sfera soma nie jest mniej ważnym od psyche nośnikiem, tranzystorem czy wręcz generatorem kodów i komunikatów, ugruntowujących sens naszej egzystencji. Jest on związany z jakością obcowania intrapsy- chicznego, ale też interpersonalnego, czyli we wspólnocie z innymi. 1 M. Johnson: Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego. Przeł. J. Płuciennik. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, s. 9. 8 Małgorzata Łączyk, Aleksandra Pyrzyk-Kuta Ta wspólnota tworzy się z  ucieleśniania, podmiotowego kontaktu z samym sobą lub z innymi ludźmi, bez czego trudno sobie wyobra- zić proces rozwoju. W takim współbyciu realizuje się – mniej czy bar- dziej świadomie – funkcja budowania i odczytywania znaczenia, które jest efektem dialektycznej relacji między dwiema wymienionymi wyżej sferami. O ich specyficznym przenikaniu się traktuje opracowanie Kata- rzyny Krasoń2, będące wnikliwym teoretyczno-empirycznym studium dotyczącym znaczenia cielesności w procesie poszukiwania istoty oso- bowego „ja”, zorientowanego na świadome i wartościowe bycie w świecie. Rozważania o znaczeniu ciała mogą odnosić się do różnych kon- tekstów, ale w tym tomie refleksja naukowa ukierunkowana jest na to, aby wzmocnić rangę ciała i zaakcentować aspekt ucieleśnienia poznania. Jest to m.in. przedmiot badań amerykańskiego filozofa Marka Johnsona, według którego: znaczenie wyrasta z naszych trzewiowych reakcji na życie i jego cielesnych uwarunkowań. Zrodzono nas na ten świat jako stworzenia z ciała i to właśnie poprzez nasze cielesne percepcje, ruchy, emocje bądź czucia owo znaczenie staje się możliwe i przybiera takie formy, jakie widzimy3. Przywołany fragment wyraziście odzwierciedla kontekst wypowiedzi i refleksji autorek tekstów zamieszczonych w tym opracowaniu. Prezentowane materiały mają charakter poglądowy oraz empirycz- ny. Ze względu na akcentowane w nich zagadnienia uporządkowano je tematycznie, dzieląc cały zbiór na cztery części: Ciało – słowo – metafora; Ciało – ekspresja – autokreacja; Ciało – dźwięk – terapia; Ciało – zmysły – ekspresja artystyczna. W części pierwszej zamieszczono teksty Alicji Baluch, Alicji Un- geheuer-Gołąb oraz Marii Molickiej. Łączy je uznanie kreacyjnego po- tencjału treści dzieł literackich, których recepcja skutkuje przeżyciem odciskającym ślad w pamięci cielesnej. Autorki przekonują czytelnika o mocy słowa ucieleśnionego. 2 K. Krasoń: Cielesność aktu tworzenia w teatrze ruchu. Integracja sztuki i edukacji w roz- woju i transgresji potencjału człowieka. Kraków, Universitas TAiWPN, 2013. 3 M. Johnson: Znaczenie ciała…, s. 9. Wprowadzenie 9 Alicja Baluch rozpatruje funkcję i znaczenie cielesności z dwóch per- spektyw, co odbija się w podziale artykułu na dwie części. Zmierzając do odpowiedzi na pytanie o to, czy możliwe jest czytanie ciałem, w pierwszej części autorka dowodzi, iż lektura ciałem jest nie tyle możliwa, ile jest po prostu konieczna. Mowa ciała jest zadaniem-wyzwaniem dla pośred- nika tej nacechowanej intersemiotycznością lektury (np. rodzica), ale nadrzędnym celem jest jej uruchomienie u odbiorcy dzieła, czyli dziec- ka. Kanwą rozważań autorki na temat cielesności i terapeutycznej roli czytania ciałem jest książka Doroty Terakowskiej Poczwarka. Analiza przeprowadzona w drugiej części artykułu jest wielowarstwowa i przesy- cona znaczeniami (odwołania do archetypowych wzorców), które autorka odkrywa przed czytelnikiem, bazując na swym doświadczeniu i przeżyciu cielesnym treści wspomnianej książki. Alicja Ungeheuer-Gołąb opiera swój tekst na metodzie autobiogra- ficznej. Odkrywa przestrzeń subiektywnych przeżyć cielesnych i auto- odczuwania, wynikających z deskrypcji znaczenia treści utworów lirycz- nych. Lektura tego tekstu uzmysławia, z jaką siłą wnikają one w ciało i duszę, odciskając się w pamięci, modelując myślenie, kształtując cha- rakter. Autorka przepięknie i drobiazgowo odtwarza niektóre z ważnych dla siebie wydarzeń życiowych zanurzonych silnie zarówno w pamięci ciała, jak i we własnej jaźni czy tożsamości. Autorka buduje narrację o swoich przeżyciach, odwołując się do znaczących dla niej utworów literackich (zwłaszcza pieśni). Jednocześnie dokumentuje osobotwórczy wymiar relacji i przywiązania do utworów lirycznych towarzyszących jej od wczesnych lat dziecięcych. Maria Molicka na początku swojego artykułu dotyczącego korzyści wynikających z układania przez dzieci bajek wskazuje na potencjalne za- grożenia wynikające z instrumentalnego traktowania człowieka w epoce ponowoczesności. Autorka skupia się na dzieciach, których potencjał niweczą „starania” rodziców, często nieświadomych istoty własnych za- dań czy obowiązków, które nie kończą się na „przyozdabianiu” dziecka, rozumianym wprost jako ingerowanie w jego ciało. W tym wyraża się przedmiotowe podejście do dziecka, przejawiane także przez rodziców neurotycznie skoncentrowanych na wszechstronnym rozwoju dziecka. Autorka radzi skupić się na jego kreatywności i przywołuje założenia kognitywnie zorientowanych lingwistów, dotyczące myślenia ucieleśnio- nego. Bazą dla poznawania ucieleśnionego jest według niej lektura bajek, 10 Małgorzata Łączyk, Aleksandra Pyrzyk-Kuta stanowiąca punkt wyjścia do samodzielnego ich tworzenia. Dalsza część artykułu zawiera szczegółowy i podparty argumentami opis korzyści wy- nikających z wdrażania dzieci do postulowanej formy aktywności. W części drugiej niniejszego opracowania zebrano teksty, w których uwaga autorek skupia się na ekspresji, autokreacji, narracji ciałem. Ten wątek jest osią rozważań Małgorzaty Łączyk, Teresy Wagner-Tomaszew- skiej i Iwony Tomas. Małgorzata Łączyk rozpatruje znaczenie ucieleśnienia w kontek- ście rozwijania myślenia narracyjnego oraz przedstawia spostrzeżenia wynikające z obserwacji dzieci z klas pierwszych dokonujących aktu ucieleśnienia narracji. Dzieci podczas zajęć, których istotą jest wyzwa- lanie potencjału kreacyjnego poprzez sztuki wizualne, odkrywają siebie, własne możliwości, wyzwalają emocje i skojarzenia, konfrontują opinie, współdziałają, tworzą, stanowiąc dla siebie nawzajem źródło inspiracji, wiedzy, pozytywnych przeżyć. Każde dziecko ma pole do improwizacji i otrzymuje równe szanse zaistnienia jako bohater współtworzący opowia- dania, jak i jako bohater odgrywający rolę, aktor ucieleśniający określone wątki stworzonej fabuły. Spektakl jest zasadniczym elementem, podczas którego dzięki ekspresji cielesnej materializują się dziecięce wyobrażenia, wiedza, potrzeby. Uczestnictwo w nim jest doświadczeniem umożliwiają- cym bliższe poznanie siebie oraz innych i stwarza okazję do odkrywania swojego potencjału. Teresa Wagner-Tomaszewska zajęła się zagadnieniem możliwości, jakie stwarza pantomima. Autorka zaprezentowała efekty zajęć kultural- nych wśród wychowanków Specjalnego Ośrodka Wychowawczego w My- słowicach, którzy podjęli się realizacji spektaklu opartego na motywie walki dobra ze złem. Tak złożony temat z pewnością nie mógł zostać podjęty bez refleksji czy emocji, które czasami trudno wyrazić werbalnie. Ruch i pantomima dały aktorom szansę na bezpieczne katharsis. Uczest- nicy realizowali poprzez spektakl dodatkową misję – chcieli przestrzec widzów przed tym, co było złe w ich życiu. Dowodzi tego dobitnie frag- ment stanowiący wypowiedź jednej z uczestniczek przedstawienia. Iwona Tomas przygląda się ciału ludzkiemu, które współcześnie staje się nośnikiem, narzędziem oraz kanałem informacyjno-poznaw- czym, zyskując miano hybrydowego medium czynnie zaangażowanego w organizowane zdarzenia artystyczne. Podejmuje rozważania na temat Wprowadzenie 11 proliferacji i niepodważalnej ekspansji ucieleśnionej post-narracji sztuki współczesnej oraz znaczenia sfery somatycznej człowieka w przedsięwzię- ciach artystycznych w formie performansu. Nazywa je nawet składnikiem sztuki współczesnej, dzięki któremu możliwa staje się ucieleśniona ko- munikacja, nierzadko przybierająca formę trudną, drażniącą, a wręcz – odpychającą. W części trzeciej ideą przewodnią staje się założenie o relacji pomię- dzy ciałem, dźwiękiem a terapią. Inspiruje ono Annę Lipiec, Sarę Knapik- -Szwedę, Karolinę Kantykę-Dziwisz i Karolinę Walentyńską do refleksji naukowej i przedsięwzięć empirycznych. Prezentowane wyniki badań potwierdzają wartość i znaczenie oddziaływania dźwiękiem i muzyką. Anna Lipiec w swoim artykule analizuje zalety stosowania metody rytmiki Emila Jaques-Dalcroze’a pod kątem rozwoju wrażliwości emo- cjonalnej i kreatywnej osobowości. Wiele uwagi poświęca zagadnieniu twórczego rozwoju, postawie twórczej oraz idei plastyki ożywionej (pla- stique animèe), urzeczywistniającej się w akcie ekspresji ruchowej, pod- czas której ciało elastycznie „wypowiada” się artystycznie. Sara Knapik-Szweda rozważa możliwości i efektywność muzyko- terapii w procesie wyzwalania świadomości siebie u dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością oraz deficytem wzroku. Autorka w pierwszej ko- lejności przywołuje funkcje świadomości, a następnie syntetycznie, ale rzeczowo ukazuje wartość muzykoterapii i aktywności improwizacyjnej w procesie rozwoju świadomości siebie i świata. Finalną część artykułu stanowią studia przypadków, dzięki którym uzyskujemy wgląd w inter- wencję muzykoterapeutyczną prowadzoną przez autorkę. Jej współpraca terapeutyczna z dziećmi potwierdza skuteczność działań własnych, czego egzemplifikacją są muzyczne zachowania dzieci wskazujące na rozwijanie się u nich świadomości siebie, miejsca, sytuacji terapeutycznej oraz relacji z drugą osobą. Karolina Kantyka-Dziwisz przedstawia spostrzeżenia oparte o bada- nia własne, których nadrzędny cel sprowadzał się do określenia potencjal- nych zmian w sferze rozwoju społecznego dzieci z niepełnosprawnością intelektualną oraz ruchową pod wpływem oddziaływań muzykoterapeu- tycznych. Karolina Walentyńska podejmuje wątek wykorzystania muzyki w re- dukowaniu stresu hospitalizowanych kobiet ciężarnych. Treści zawarte 12 Małgorzata Łączyk, Aleksandra Pyrzyk-Kuta w artykule wskazują na to, iż zainteresowania badawcze autorki bynaj- mniej nie są przypadkowe. Bazuje ona na spostrzeżeniach poczynionych podczas kontaktu z kobietami umieszczonymi na oddziale patologii ciąży, a w artykule przedstawia materiał empiryczny będący pokłosiem prze- prowadzonego wśród nich sondażu. Rzeczowo uzasadnia potrzebę badań w wybranym przez siebie obszarze, powołując się na teorie naukowe, sta- nowiące stosowną dla nich wykładnię. W części czwartej książki zgromadzono teksty Anety Pukacz oraz współautorski artykuł Aleksandry Pyrzyk-Kuty i Eweliny Kawiak. Motyw przewodni poruszanych tu zagadnień dotyczy roli percepcji i ekspresji cielesnej w aktywności wzbogacającej podmiotową wiedzę, sferę emocjo- nalną i samoświadomość. Aneta Pukacz jest autorką artykułu o charakterze empirycznym. Głównym jej zamierzeniem jest refleksja nad barierami w odbiorze sztuk wizualnych doświadczanymi przez osoby słabowidzące. Autorka wskazuje na zalety audiodeskrypcji, dzięki której osoby z zaburzeniami percepcji wzrokowej mogą aktywnie uczestniczyć w kulturze. W artykule przedsta- wiono wyniki badań sondażowych, które dowodzą, że problem wymaga poważnej eksploracji, a zagadnienie nie może pozostać zbagatelizowane. Aleksandra Pyrzyk-Kuta i Ewelina Kawiak w swoim artykule opisują znaczenie ciała i ruchu. Wskazują, że dzieciom towarzyszy nieustanna potrzeba spontanicznego działania, w tym ruchu, natomiast w przypadku młodych ludzi to zagadnienie jest bardziej złożone. Dla niektórych ciało może okazać się potrzaskiem, dla innych zaś narzędziem ekspresji i prze- strzenią nadawania komunikatów społecznych. Badania ankietowe wśród uczestników rocznych zajęć prowadzonych metodą ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne dowodzą, że ruch jest swego rodzaju facylitatorem nawiązywania relacji, pomaga w odkrywaniu potencjału tkwiącego w ciele, wzmaga jego witalizm i energię. Małgorzata Łączyk, Aleksandra Pyrzyk-Kuta Redakcja: Dominika Kielan Projekt okładki: Mariusz Bieniek Redakcja techniczna: Dominika Kielan Korekta: Magdalena Bieniek Łamanie: Mariusz Bieniek Copyright © 2016 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone ISSN 0208-6336 ISBN 978-83-226-3021-1 (wersja drukowana) ISBN 978-83-226-3022-8 (wersja elektroniczna) Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e-mail: wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Ark. druk. 12,5. Ark. wyd. 11,0. Papier offset, kl. III, 90 g Cena 20 zł (+VAT) Druk i oprawa: „TOTEM.COM.PL Sp. z o.o.” Sp.K. ul. Jacewska 89, 88-100 Inowrocław
Pobierz darmowy fragment (pdf)

Gdzie kupić całą publikację:

Ekspresja ruchu - ciało - kreacja - komunikat
Autor: ,
Sklep
Format
Cena
Ebookpoint.pl Ebookpoint.pl
ebook/pdf
16,59 zł
Idź do sklepu »

Opinie na temat publikacji:

Inne popularne pozycje z tej kategorii:

Czytaj również:

Prowadzisz stronę lub blog? Wstaw link do fragmentu tej książki i współpracuj z Cyfroteką: